STANDING AMID THE OCEAN MISTS

In the rain and wind, beards turn white,

the brain’s inscriptions grow frayed.  Writing grows unclear

in contemplation.  The mind grows towards the land

through the images which reveal antiquity.

Our own time blazes and blossoms,

summer and  fall.  The flower and the butterfly.

Awareness comes from the far distance,

in explanation.  This is the thought of mountains.

The thought of mountains is like our the thought of our elders.

The land is cleansed by the brightness of wisdom.

Standing amid the ocean mists, my legs

are joined with the clouds floating in the distant blue.

The cloudy mists whisper to the land,

I shall speak to my zither of transcendent wisdom.

10 August 2009

"Өөрийн эгшиг" сонсоорой

http://z-music.org/search/?q=G.Mend-Ooyo

“ЕРТӨНЦИЙН ЯВДАЛ” ОЛИМПИЙН ТЭНГЭРТ ХУР БОЛОН БУУЖ, ДЭЛХИЙН СОНОРТ ЭГШИГЛЭНЭМ

Зохиолч, орчуулагч, судлаач Я.Ганбаатар

Аливаа шүлгийг олон талаас нь, олон янзаар тайлбарлан дүгнэж болно. Гэвч энэ удаад би багтаамжтай шүлэг гэдэг нэгэн ойлголтыг хөндөн ярихыг хүсч байна. Тийм ээ, багтаамжтай шүлэг. Ийм ойлголт ямар ч зүйл дээр байж болох ч шүлэг гэдэг жижиг хэмжээний уран бүтээл дээр авч үзэхэд аргагүй л уран бүтээлчийн авьяас чадал, билиг онгод, ур ухаан, мэдлэг боловсролыг бэлхнээ тусган илтгэсэн, аргагүй л чухаг содон ухагдахуун мөн. Багтаамжтай шүлэг. Энэ бол жижиг хэмжээний шүлгийн маш бага орон зайд асар ихийг, бүр хязгааргүй ихийг багтаасан, агуулга, илэрхийллийн далайцтай тийм сайн шүлгийг хэлж байгаа хэрэг. Ийм жишээ дэлхийн яруу найргийн их далайгаас олныг шүүрдэн үзэж, шүүн хэлэлцэж болно. Энд нэгэн жишээ татья: 

“Хөх нулимстай тэнгэр” номын хур буулгалаа

lhttp://art.news.mn/content/114941.shtml

Өвөрмонголын яруу найрагч Эрэнцэндоржийн Болдын “Хөх нулимстай тэнгэр” шүлгийн түүвэр Англи, Монгол хэлнээ хэвлэгдэн гарч, “Арт хаус” төвд өнөөдөр номын баяраа хийлээ. ӨМӨЗО-ны яруу найрагчийн эл бүтээлийг англи хэл рүү утга зохиолын орчуулагч, монгол судлаач Саймон Вэкхам Смит орчуулан уншигчдын гарт хүргэсэн юм. Тиймээс уг арга хэмжээг Соёл, яруу найргийн академиас хоёр уран бүтээлчийн номын баярыг хамтад нь зохион байгуулав.

Altan Ovoo is available in English

 

Зохиолч Г.Мэнд-Ооёогийн “Алтан Овоо” хөлгөн судар англи хэлнээ анх 2007 онд орчуулагдан хэвлэгджээ. Уг хэвлэлийн засаж сайжруулсан хоёр дахь хэвлэл “Altan Ovoo” ном саяхан хэвлэгдлээ. Английн орчуулагч, судлаач Саймон Вэккхам-Смитийн орчуулгаар хоёр дах удаагаа англи хэлт уншигчдад хүрч буй эл бүтээл нь монгол хэлнээ таван удаа хэвлэгдсэн билээ.

  Altan Ovoo, first published in 1993, represents the Mongolian poet G Mend-Ooyo’s greatest literary achievement to date.  He refers to it as an almanac, relating his own experience growing up in the Dariganga region of Mongolia, and presenting the history and customs of his homeland through the focus of the topographical Altan Ovoo of the title.
Altan Ovoo stretches across time, but it is not a history; it speaks of Mongolian culture, but it is not a cultural guidebook:  rather it reveals an individual’s feeling for, understanding of and closeness to the worlds of dream and magic, the power of language, the closeness of family and the hardships and joys of nomadic life.  Mend-Ooyo’s vision presents us with a world of flying horses, musicians, highway robbery, nomadic travel, astrology, hills and mountains, steppes and weather, lovers and words, a world through which the story of humanity gradually unfolds, both implicitly and explicitly, carried on the back both of metaphor and story.

---
“Altan Ovoo is a true song of home. I do not know of another work of such pure, imaginative power”
                                                                    S.Erdene

“Through the flow of power across the mirror of his mind, a flow which is not dependent upon the awakening of form, omens, intuition, dreams or feeling, G.Mend-Ooyo engages with the power of the local spirits and guardians of his own country, and passes to us a translation of the secret language of that country…”
                                                                   D.Uriankhai

The exhibition “The Steppe’ opens

Add caption

 

The work of the Mongolian poet G.Mend-Ooyo encompasses many different genres, and can be seen as an example both of the traditional and the contemporary.

In 2006, Mend-Ooyo established an annual calligraphy exhibition.  In 2010, this took the form of a solo exhibition entitled “The Crystal Temple of Meaning,” and the following year he created, with D.Battömör, “Mother Earth,” which had a profound effect on those who saw it.
“Image from Poetry” is Mend-Ooyo”s melodic exposition of oriental poetics, and its individual pieces celebrate the natural world, revealing his deep connection with the traditions of Mongol culture.
This year”s exhibition focuses on contemporary calligraphy and in it, we can feel how, as well as showing the melody of colored inks, the texts are able to reveal the rhythm of the artistic heart.
Mend-Ooyo s born into a nomadic family, moving across the steppe, and his poetry reveals the movement of his ideas, as though across the broad and endless steppe.  This year, then, he has chosen to name the exhibition, with pieces from among the Mongolian Academy of Poetry and Culture”s collection, “The Steppe.”

english.news.mn/content/113721.shtml

Mongolian poem at the Mount Fuji

http://www.infomongolia.com/ct/ci/4524/62/Mongolian%20poem%20at%20the%20Mount%20Fuji

Хуртай жил Фүжи ууланд авирсан минь 2012-7-13

Корицү их сургуулийн захиралын өрөөнд

Дэлхий ээж үзэсгэлэнгийн танхим. Монгол улсаас Япон улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхэт Элчин Сайд С.Хүрэлбаатарын хамт

Фүжи орох замд "Мяндсан хүрхрээ"

Фүжи уулын бэлд

Фүжи уулыг зориг ирэгсэд

Фүжи уулын өвөр дэх нууранд дүлцэн өргөв.

Титэмээ өмссөн ФҮЖИ

Фүжи хайрхан титэмээ тайлав

Фүжи хайрханы 2305 метр-т

Шөнийн ФҮЖИ

ШАР БҮРДЭНД БОЛОХ ЯРУУ НАЙРГИЙН НААДМЫН УРИЛГА

ШАР БҮРДЭНД БОЛОХ ЯРУУ НАЙРГИЙН
НААДМЫН УРИЛГА БУЮУ ЗУНЫ
ДУНД САРД НУТАГ УСАНДАА ИРЭХҮЙ

Зураач урьж уулзалтын тайз чимэглэсэнгүй ээ
Зурхай зохирч зуны дунд сарын нар
Угалзан үүлсийн хөх магнаг сиймхийгээр
Улаан пансан хөшгийг тэнгэрийн хаяанд татвай.

Талын хөх уулс морин зэрэглээнд сундалдаад
Танил өвгөд шиг мордож буун, мордож буун айсуй
Зээрд азаргатай адуу алтан хараацайд ээрүүлэн
Зээгт нарийн хэцээр дэргэж цогин, дэргэж цогин айсуй.

Зуун хэдэн морьтны хазаарын амгай жингэнэлдэж
Зуны дунд сарын тэнгэрт хонхон чимээ өргөх нь
Зулагт монгол гутлаараа цэцэг зайчилж алхах
Зургаадай таягтай өвгөдийн минь Зуугийн бурхан намба нь

Жиргэж байгаа болжморыг наран сөрөг харах
Ергөж яваа хүлгийн туурайн тусгалыг чагнах
Юухан хийхнийг анзаарахад юутай содон санагдах нь
Юм бүхэн ахуй бадалдаа, ая дандаа зохистойнх оо.

Зуун мянган хүнтэй цэнгэлдэхийн мяраан асарт
Зуны аадар шиг алга ташилтанд халамцаж зогссоноос биш
Аяа, би яагаад хөдөөгийнхөө хөх өвгөдийг налан суугаад
Адуу янцгаах аялгуутай шүлгээ уншина гэж яарсангүй вэ?

Гүнж зам шиг, надаас гүлмэрч алсарсан нутаг минь
Гүйгээд ирэхийн цагт өөдөөс гүйсэн нутаг минь
Хөсөг тэрэгтэй нүүдэл хөтөлж одсон аав минь
Хөтөл дээгүүр саравчилсаар хөхөрч сэмэрсэн ээж минь

Бэлчээрт адуу янцгаахад хөхүүрт айраг шуугих
Тэнгэрт одод анивалзахад тулганд гал инэвэлзэх
Ус болоод галыг золгуулж уураг цай болгох
Уг чанартаа буй юмс утгын бөмбөрцөгт эвсэн бүтьюү

Юм бүхэн үүсгэлдээ эргэж ордог шиг талдаа уусъюу
Юм бүхэн үүнээсээ эвдэрч оддог шиг буцъюу
Дурдан Шар бүрдийн минь дундаа нартай толионоос
Дуу, найргийн Янжинлхам дурайхыг нэг үзьюү

Хөх хадган зогдроороо манхны сэрвээ шүргүүлсээр
Хөх завьяа шиг тогорууд хөх усандаа айсуй
Бор ходоодоо гаргасан бондгор бөндгөр жаалууд
Бор шувуудтайгаа цуг нисэн алдан айсуй

Юм бүхэн өөрийн байрандаа, мөн чанартаа зохистой
Юмбүү хөх уул нь уйлахад бүрэлзэж, дуулахад дүрэлзэх
Ямбуу цагаан үүл нь гунихад сэмэрч, мишээхэд намирах
Юм бүхний энгийн чимэг нь энгүй утгыг хадгалъюу

Яргай ташуураа барьж, жийжүү дөрөөгөө жийе
Яруу найргийн минь тайз цэцэгт ногоон дов
Тас бүргэд, жигүүрээ сэрүүцүүлж дэвэх тэнгэр –
Танхимын минь дээвэр цэнхэрлэгч тэр л хавь!

1996.02.5

Poetry reading and giving speech in Baguio

Филлипиний их сургууль дээр лекц уншив. Уугуул соёлоо тээж яваа угсаатны бүлгүүд, уламжлалт мэдлэгийг заадаг багш нар ихээр цугларсан байав.

"Уул, Уул" хэмээх нэгэн жижиг боловч маш тохилог сайхан номын дэлгүүрт шүлгийн уншлагаа хийлээ. Тэрүүхэн тэндээ Монгол орчин бүрдүүлэв...

Энэ сандал дээр сууж уулзалт ярилцага, уншлагаа хийсэн. Загвар нь их аятайхан. Номын тавиур бас сандал.

Шүлгийн орчуулгийг Lissa  хэмээх бүсгүй уншиж өглөө. Тэрбээр европт арваад жил амьдарсан, театрын хөтлөгч хийж байсан туршлагатай бөгөөл шүлгүүдийг маш сайхан уншиж хүргэж байва.

Шүлгээ уншиж байна.

Уугуул соёлын хурлыг зохион байгуулсан Катрин, Китлэт хоёр

Сургууль дээр.

Уугуул соёлоо тээгчдийн хурал эхэлж байгаа нь...

Нэгэн омгийн эмэгтэй хүүхдээ бүүвэйлж хамрынхаа нүхээр лимбэ эгшиглүүлж буй хөгжим-бүжигээр эхлэв

Үргэлжлээд Америкийн Индиан бөөлөв.

Калинга омгийн ахлагч эр зоригийн дуу бүжиг хийв.

Уугуул соёлоо тээгчид үзэсгэлэнгээ нээж буй нь

ГОМБОЖАВЫН МЭНД-ООЁОГИЙН ЯРУУ НАЙРГИЙН ШИДЭТ ЕРТӨНЦ

            Гомбожавын Мэнд-Ооёо өөрийн бүтээл туурвилаараа яруу найргийн урлалын сан хөмрөгт эрхэмсэг гэгээн, гоо сайхны ариусахуй, мөнхөд хадгалагдах үлэмжийн чанарыг буй болгож бүрдүүлсэн утга зохиолын хөгжилд шинэчлэгч, нээлт хийсэн сод туурвигч болохыг Монголын утга зохиолын судлал шүүмжлэлийн гол төлөөлөгчид, эрдэмтэд, зохиолч найрагчид бүрнээ хүлээн зөвшөөрсөн байна. Г.Мэнд-Ооёог дорнын яруу найрагт “дахин сэргэн мандалтыг” авчирсан үг утга зүйн болоод оюун сэтгэлгээний хурц тод үзэгдэл гэхэд болно.

Г.Мэнд-Ооёогийн шүлгийг BBC-гээр уншина

Хүн төрөлхтний эв нэгдлийн бэлгэ тэмдэг зуны олимпийн наадам энэ жил  Английн нийслэл Лондон хотноо болохтой холбогдуулан ВВС радио, Шотландын Яруу найргийн номын сантай хамтран олимпийн наадамд оролцох дэлхийн 204 орноос тус бүр нэг шүлэг сонгон нэвтрүүлэх “Poetry 2012: The Written World” буюу “Яруу найраг 2012: Бичигдсэн ертөнц” төслийг хэрэгжүүлж буй ажээ. Өнгөрсөн гуравдугаар сараас эхэлсэн төсөл есдүгээр сарын хүртэл зургаан сарын хугацаанд үргэлжлэх бөгөөд энэ хугацаанд улс бүрээр сонгогдсон шүлгийг англи хэлнээ хөрвүүлж, тэрхүү нэвтрүүлгийг долоо хоногийн турш ВВС радиогийн цахим хуудсаар дамжуулах гэнэ. Улмаар Шотландын Яруу найргийн номын сангийн вэб хуудсанд байрлуулснаар уншигчид тэдгээр шүлгийг унших, зохиолчийн намтартай танилцах боломжтой болох аж.

Төслийн багийнхан Монголын яруу найрагч Г.Мэнд-Ооёогийн “Ертөнцийн явдал” шүлгийг сонгож, өнгөрсөн сард яруу найрагчаас ашиглах зөвшөөрлийг бичгээр авсан байна. Улмаар өнөөдөр буюу зургадугаар сарын 8-нд 12.28 цагт /орон нутгийн цагаар 05.28 цагт/ BBC радиогоор тэрхүү шүлгийг нэвтрүүлэхээр болсон байна. 2008 онд бичсэн энэ шүлэг нь Г.Мэнд-Ооёогийн “Гэрэлтэх агшин бүр” хэмээх яруу найргийн түүвэрт багтаж, 2010 онд хэвлэгджээ. Саймон Вэккхам Смит гэгч 2010 онд “Ертөнцийн явдал” шүлгийг англи хэлнээ орчуулж, “A Witch of White Mist” хэмээх нэртэй шүлгийн англи түүвэрт нь хэвлэгдсэн байна.

“Poetry 2012: The Written World” хэмээх төсөлд Японы алдарт яруу найрагч Шинкаро Таникава, Оросын нэрт яруу найрагч Андрей Вознесенский, Унгарын суут яруу найрагч Атилла Жозеф, Туркийн суут найрагч Назым Хэкмэт зэрэг дэлхийд нэр цуутай яруу найрагчдын бүтээлийг сонгосон байна. Төслийн хүрээнд сонгосон шүлгүүдээр зурагт хуудас, шуудангийн ил захидал, антологи зэргийг хэвлэх бөгөөд Лондонгийн олимпийн нээлтийн үеэр тэдгээр бүтээлүүдээр “бороо оруулах” тухай мэдээлж байна. Ийнхүү шинэ зуунд яруу найраг улам бүр үнэд орж хүн төрөлхтөний оюун санааны үнэт зүйл болсоор байна.

Шотландын Яруу найргийн номын сан нь “Хүмүүс болон яруу найргийг хамтад нь Танд ойртуулна” хэмээн уриалж байгаа бол “Шүлгээр дэлхийн улс үндэстнүүдийн хосгүй нэгэн хөргийг бүтээе” хэмээн BBC зорьж буй ажээ.

Яруу найрагч Г.Мэнд-Ооёгийн “Ертөнцийн явдал” шүлгийг хүргэе.

ЕРТӨНЦИЙН ЯВДАЛ

Үүрийн бялзуухайтай цуг морь мориндоо мордоцгооно
Үдшийн шаазгайтай цуг уяа уяандаа бууцгаана
Зуун зуун жил арьс элдэж, мод огтолж сэлэм давтана
Зул бөхөж, бас мандаж дараачийн хүмүүс түүхийг давтана
Голын ус булингартаж нэг, тунгалагшиж нэг урсана.
Галын цучил мөрний хөвөөнд нэг унтарч, нэг асна.
Жил жилийн явдал суудалдаа дэлхийн чулуу элэгдэнэ.
Жирийн л нэг өдрүүдийн тоосондоо хүний явдал булагдана.

Ялан мандахын өглөөгүүр морь мориндоо мордоцгооно.
Ядарч сульдахын үдшээр уяа уяандаа бууцгаана
Мянга мянган жил сэлэм ирлэж, булш малтаж, зул барина.
Маргааш болоход сурсан зангаараа л мориндоо мордоно
Хот балгад нэг нь байгуулна. Хорссон нөгөө нь галдан шатаана.
Хоёулаа дайтаж жанжид болно. Хожим нь зөвхөн домог л үлдэнэ.
Ертөнцийн явдал энэ мэт, элэрсэн сэлэм шиг давтагдаж
Ердийн оройн хоолны даруулгатай цуг мартагдана.

                  

Ч.БОЛОРЧУЛУУН

Д.Ама (124.158.109.*)

2 минутын өмнө

Г.Мэнд-Оёод баяр хүргэе. Ухаарал хайрласан шүлэг байна. Баярлалаа.

unshigch (180.149.93.*)

0 минутын өмнө

Altannavch gedeg hun unshilaa. Umnu ni tovchon uuriinhuu tuhai taniltsuulaad tegeed Shulgiig unshiv. Saihan bailaa. Bayarlalaa.

00

sonsloo (180.149.93.*)

0 минутын өмнө

Dunguj saya 12.28-d sonsloo. Goyo umaa....

00

(14.39.224.*)

1 цаг 46 минутын өмнө

илүү сайн шүлгүүд байсан даа

00

BOLD (202.72.243.*)

1 цаг 57 минутын өмнө

TUN TAALAGDLAA ... HEDHEN UGEER MONGOL AHUI AMIDRALIIG DURSLEN HARUULJEE

10

Mugi (180.149.93.*)

Өнөөдөр 9 цаг 54 минут

Sain shuleg baina. Yag l Ertuntsiin yavdal baina daa...

00

(202.131.228.*)

Өнөөдөр 9 цаг 47 минут

hehe goy shuleg baina

00

(202.170.69.*)

Өнөөдөр 9 цаг 41 минут

nice news

10

Нэр:
	http://art.news.mn/content/110436.shtml

G.Mend-Ooyo's new novel, The Holy One has came out

G.Mend-Ooyo's new novel, The Holy One, tells the story of the nineteenth century poet, educator and spiritual teacher, the Noton Hutagt Danzanravjaa (1803-1856), and of his realisation of, and how he expressed, the secret wisdom in the teaching and practise of the historical Buddha and his descendents.

The novel also deals with the extremely difficult period during the late 1930s when, with the Mongol government persecuting monastics and intellectuals, the man who was in charge of protecting Danzanravjaa's memory and his cultural and material possessions, O.Tüdev, sought to protect this heritage against its destruction by the state.

The Holy One also reveals how Danzanravjaa's life speaks to Mongol intellectual culture and the nomadic tradition of the Gobi area in which he lived, and how this tradition is an expression of the land and the environment in which he lived.

 ----

G.Mend-Ooyo has written many books of poetry, narrative fiction, articles and academic papers, and these have been translated into some forty languages.  One of his most important volumes, Altan Ovoo, has gone through four editions, being published in 1993, 2002, 2007 and 2010, and is now available in English translation.

Mend-Ooyo has also written several books which, like his latest, The Holy One, deal with spiritual themes, including The One Who Opens the Eye of Wisdom (1996)  and The Golden Annals of Altan Ovoo (2008).  Working with the French author Patrick Fischmann, Mend-Ooyo has produced a book of Mongol folk stories, now available in French translation, and published in Paris.

Нүүдэлчин одны үлгэр" ном Бенгал хэлнээ

Amarendra Chakravorty, poet, writer and traveller, who translated and published my children's book in Bengali. Thank you so much his great effort and kindness. 

Г.Мэнд-Ооёогийн "Нүүдэлчин одны үлгэр" ном Бенгал хэлнээ 2006 онд орчуулагдсан бөгөөд өдгөө 4 дэх хэвлэлт нь гараад байна. 

Данзанравжаагийн тухай “Гэгээнтэн” роман хэвлэгдлээ

Зохиолч Г.Мэнд-Ооёогийн туурвисан “Гэгээнтэн” хэмээх шинэ роман ойрын үед номын худалдаанд гарах аж. Уг роман нь XIX зууны Монголын их соён гэгээрүүлэгч, Ноён хутагт Данзанравжаагийн ер бусын ид шидлэг гайхамшигт далд ертөнцөөр аялуулах болно. Монголын говь дахь эрт галавын ой санамж, байгаль дахь оюун санааны далд хүчийг танин барьсан говийн Гэгээнтэний соён гэгээрүүлэх үйлс нь Манжийн төрийн монгол нутаг тийш явуулсан бодлого, саад хоригтой тулгарч, олон эмс хүүхнүүд дагуулсан “говийн дүвчин”, “согтуу”, “галзуу” хэмээн хоч цуугаар муучлагдан, ил далд хавчин хяхах, хорлон хөнөөхийг элдвээр оролдох боловч Данзанравжаа бээр нууц тарнийн бясалгалын хамтрагч дагинас, бүтээлчин бүсгүйчүүд, урлаач, дууч хуурчид олон шавь нараа дагуулан орон шүтээний газаруудаа байгуулан, жүжиг наадам дэглэн, дуу хуур ид шидээ үзүүлэн уул усаа аргадан чөтгөр шимнусыг дарж, тэмээн жингийн урт цуваа хөвүүлэн билиг танхай авьяас билгээ хөгжүүлэн дэлгэрүүлж, аялан явсаар байна.

Данзанравжаа өөрийн төрөлх говь дахь чинадын эрчим оршсон хий бод ертөнцөд хувилгаан эрдмээрээ нэвтэрч, уул ус ургамал чулуу хийгээд амьтны аймаг, эрдэнэт хүмүүний бүтээл оюун санаа нэгэн бүхэл цогц ертөнц болохыг танин барьж улмаар Шамбал хэмээх нууцын орныг төрөлх говь нутагтаа нээж буй суу гайхамшигт билиг эрдмийг нь зохиолч романыхаа гол шугам болгож өгүүлжээ.

Шамбалын нууц оршсон хутагтын эрдмийн өвийг авч үлдэхийн төлөө 1937 оны хэлмэгдүүлэлт, шашин соёлыг хааж боосон хуучин тогтолцооны хүнд бэрх хавчилт хаалт боолтын дундуур амь биеийг үл хайрлан тэмцэж 1990 оны ардчилсан хувьсгалтай золгуулж чадсан тахилч О.Түдэвийн амьдралын нууцлаг, бишрэм түүхийг романы үйл явдалтай сүлэлдүүлэн өгүүлжээ.

Будда болон Ловон Бадмажунай тэргүүт дээд Богдос нараас эши үндэстэй нууц тарнийн судал, хий, дуслын бясалгалаар чинадын нууцад нэвтэрч дээд оюуны далд увдисыг Монголын говь нутагт төгөлдөржүүлэн оньсолсон хийгээд нүүдэлчин Монголчууд соёл, эрдэм ухааны өвөө хүнээс хүнд, цагаас цагт уламжлан хойч үедээ илгээж буйг Ноён хутагт Данзанравжаагийн түүхэн баримтат үйл амьдралаар дамжуулан задлан шинжилсэн  уг романы онцлог ажээ.


Зохиогчийн тухай:

Г.Мэнд-Ооёо нь яруу найраг, хүүрнэл зохиол, нийтлэл, судалгааны олон ном бичсэн бөгөөд түүний бүтээлүүд нь дэлхийн 40 шахам хэлнээ орчуулагдан уншигчдын хүртээл болжээ.

Хүүрнэл зохиолын төрлөөр бичсэн “Алтан Овоо” хөлгөн судар нь 1993, 2002, 2007, 2010 онуудад хэвлэгдсэнээс гадна англи хэлнээ орчуулагдан гарчээ. Шашин соёлын сэдвээр “Билгийн мэлмий нээгч” /1996/, “Алтан-Овооны алтан шастир” /2008/ зэрэг ном нь нийтийн хүртээл болж байжээ.

Г.Мэнд-Ооёогийн Францын зохиолч Патрик Фишмантай хамтарч бичсэн Монгол цэцэн билигт ардын үлгэрт үгүүллийн ном нь энэ 2012 онд франц хэлээр Парис хотноо хэвлэгдсэн байна.

Ч.БОЛОР
http://art.news.mn/content/105719.shtml

МОНГОЛЫН ЯРУУ НАЙРГИЙН ЕСӨН ГАЙХАМШИГ

3.21 Дэлхийн яруу найргийн өдөрт

Г.МЭНД-ООЁО

МОНГОЛЫН ЯРУУ НАЙРГИЙН ЕСӨН ГАЙХАМШИГ

Жинхэнэ яруу найраг бол цаг хугацаанаас үл хамааран оршигч дотоод эрчимийн үгээр амилсан шидэт долгион юм. Яруу найргийг дээдийн оюун санааг хадгалж, зуун болоод мянганы чинадтайд хүргэх зөөгч гэж болох юм. Ямар ч өндөр технологийн дижитал төхөөрөмжөөр дүрслэн бичиглэж үл чадах долгисыг зөвхөн яруу найраг л тогтоон барина. Яруу найргийн өөр нэгэн гайхамшиг нь тухайн хэл сэтгэлгээний үнэт зүйлсийг хадгалан өвлүүлэгч болохын хувьд оюуныг дээдлэгч хүмүүст бол үнэт очир эрдэнэсээс ч үнэтэй буюу. Материаллаг баялагт хэт шунан шимтэгч өдгөө цаг үед яруу найргийн ханш буурсан гэх буюу технологи хэт өндөр хөгжсөн зарим оронд яруу найраг үгүй болж байгаа мэтээр ярих болсон ч өнөөдөр манай дэлхийд зуу зуун сая хүн яруу найраг дахь тайлагдашгүй дотоод эрчим рүү нь шимтсээр, хүн төрөлхтөний яруу найргийн эрдэнэсээс дотоод оюунаа ариусган гэгээрүүлж, яруу найргаас үлэмжийн чанарыг олж нээсээр байна.

Монголчуудын бүтээсэн яруу найргийн гайхамшигууд гэвэл бид юу юуг нэрлэж, тэрхүү эрдэнэсийн санд оруулах вэ? хэмээх асуултыг өөртөө тавьж бичсэн шинэ номынхоо эхээс товчлон эхэн удаад дараах есөн гайхамшигийг нэрлэж байна.